महर्षी धोंडो केशव कर्वे माहिती मराठीत | Maharshi Dhondo Keshav Karve information in marathi: धोंडो केशव कर्वे (1858-1962) हे एक समाजसुधारक आणि शिक्षणतज्ज्ञ होते ज्यांनी आपले जीवन भारतातील महिला सक्षमीकरणासाठी समर्पित केले.
विधवांच्या शिक्षण आणि पुनर्विवाहाला चालना देण्यात ते अग्रणी होते आणि त्यांनी भारतातील पहिले महिला विद्यापीठ, SNDT महिला विद्यापीठाची स्थापना केली. कर्वे यांच्या कार्याचा लाखो महिलांच्या जीवनावर खोलवर परिणाम झाला आणि ते भारतीय इतिहासातील सर्वात महत्त्वाचे समाजसुधारक मानले जातात.
महर्षी धोंडो केशव कर्वे माहिती मराठीत | Maharshi Dhondo Keshav Karve information in marathi
English | Marathi |
---|---|
Name | धोंडो केशव कर्वे |
Date of birth | १८ एप्रिल १८५८ |
Date of death | १९ जून १९६२ |
Place of birth | शेरावली, महाराष्ट्र, भारत |
Education | बी.ए. (गणित), एम.ए. (गणित) |
Occupation | गणितज्ञ, समाजसुधारक, शिक्षणतज्ज्ञ |
Major works | विधवा विवाह संघ, एसएनडीटी महिला विद्यापीठ |
Legacy | विधवा महिलांच्या हक्कांसाठी काम केले, महिला शिक्षणाचा प्रसार केला |
प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण
कर्वे यांचा जन्म 18 एप्रिल 1858 रोजी महाराष्ट्रातील शेरावली गावात झाला. ते निम्न मध्यमवर्गीय चित्पावन ब्राह्मण कुटुंबातील होते. त्यांचे वडील केशव बापुण्णा कर्वे हे शेतकरी होते आणि आई राधाबाई गृहिणी होत्या.
कर्वे यांचे प्राथमिक शिक्षण शेरावली आणि रत्नागिरी येथे झाले. 1884 मध्ये त्यांनी मुंबईतील एल्फिन्स्टन कॉलेजमधून गणित विषयात पदवी संपादन केली. त्यानंतर त्यांनी बॉम्बे विद्यापीठातून गणित विषयात पदव्युत्तर पदवी मिळवली.
सुरुवातीचे समाजसुधारणेचे कार्य
विद्यापीठातून पदवी घेतल्यानंतर कर्वे यांनी पुण्यातील फर्ग्युसन महाविद्यालयात गणिताचे अध्यापन केले. फर्ग्युसन कॉलेजमध्ये असताना त्यांना समाजसुधारणेची आवड निर्माण झाली.
भारतातील विधवांच्या दुर्दशेबद्दल त्यांना विशेष काळजी होती. त्या वेळी, विधवांना अनेकदा समाजाने बहिष्कृत केले होते आणि गरिबीत जगण्यास भाग पाडले होते. त्यांना पुनर्विवाह करण्याची परवानगी नव्हती आणि त्यांना अनेकदा शिक्षण आणि मालमत्तेचा अधिकार नाकारण्यात आला.
1893 मध्ये कर्वे यांनी विधवा विवाह संघाची स्थापना केली. ही संस्था विधवांच्या पुनर्विवाहाला चालना देण्यासाठी समर्पित होती. कर्वे यांनी स्वतः १८९३ मध्ये एका विधवेशी लग्न केले, ज्यामुळे पुराणमतवादी वर्तुळात मोठा घोटाळा झाला.
तथापि, कर्वे यांच्या कार्यामुळे विधवांकडे पाहण्याचा दृष्टीकोन बदलण्यास मदत झाली आणि विधवांच्या पुनर्विवाहाला समाजात अधिक मान्यता मिळाली.
SNDT महिला विद्यापीठाची स्थापना
1916 मध्ये कर्वे यांनी पुण्यात SNDT महिला विद्यापीठाची स्थापना केली. हे भारतातील पहिले महिला विद्यापीठ होते. विद्यापीठाने कला, विज्ञान आणि शिक्षण यासह विविध अभ्यासक्रमांची ऑफर दिली. भारतातील महिला शिक्षणाच्या प्रगतीमध्ये SNDT महिला विद्यापीठाची मोठी भूमिका आहे.
इतर सामाजिक सुधारणा कार्य
कर्वे यांनी विधवांच्या बाजूने काम करण्याबरोबरच इतर मार्गांनीही स्त्रियांची स्थिती सुधारण्याचे काम केले. त्यांनी महिलांच्या मतदानाच्या अधिकारासाठी मोहीम चालवली आणि महिलांच्या अधिकारांना चालना देण्यासाठी त्यांनी अनेक संस्था स्थापन केल्या. ग्रामीण भागातील महिलांचे जीवनमान उंचावण्यासाठीही त्यांनी काम केले.
वारसा
कर्वे यांच्या कार्याचा भारतातील लाखो महिलांच्या जीवनावर खोलवर परिणाम झाला. त्यांनी विधवांकडे पाहण्याचा दृष्टीकोन बदलण्यास मदत केली आणि त्यांनी स्त्रियांना शिक्षण घेणे आणि पुरुषांच्या बरोबरीने समाजात सहभागी होणे शक्य केले. कर्वे हे भारतीय इतिहासातील सर्वात महत्त्वाचे समाजसुधारक मानले जातात.
Conclusion
धोंडो केशव कर्वे हे महिला सक्षमीकरणाच्या क्षेत्रातले खरे अग्रणी होते. त्यांनी आपले जीवन भारतातील महिलांचे जीवन सुधारण्यासाठी समर्पित केले आणि त्यांच्या कार्याचा समाजावर कायमचा प्रभाव पडला. कर्वे हे जग बदलण्यासाठी शिक्षण आणि समाजसुधारणेच्या सामर्थ्यावर विश्वास ठेवणाऱ्या सर्वांसाठी आदर्श आहेत.
READ MORE:
- महात्मा गांधी जयंती भाषण | Mahatma Gandhi Jayanti Speech In Marathi
- India Post Payment Bank Recruitment 2023 | इंडिया पोस्ट पेमेंट बँक भर्ती 2023
- सहारा रिफंड पोर्टल माहिती | Sahara Refund Portal Information In Marathi
- कबड्डी खेळाची माहिती मराठी | Kabaddi Information In Marathi
- शेअर मार्केट माहिती 2023 | Share Market Information In Marathi